Het moet allemaal jeugdiger en strakker in de blootfotografie, vaak met grote borsten, ‘dat is mode, net zoals de legging: of het je staat of niet, dat ding moet aan’. Of bekende Nederlandse vrouwen zoals Myrna Goossen, Bridget Maasland, Daphne Deckers, Froukje de Both, Georgina Verbaan, Heleen van Royen, Katja Schuurman, Lieke van Lexmond, Nicolette Kluijver, Patricia Paay of Tatjana Simic. Terwijl maar 2 procent van de vrouwen blij is met haar uiterlijk, is 80 procent van de mannen tevreden over het zijne, ‘mannen ontlenen hun zelfbeeld aan hun macht en inkomen’. Zelf is hij niet bepaald een pl@yboy, ‘dat hoeft ook niet, de hoofdredacteur van Donald Duck is ook geen eend’. Jan Heemskerk (45), hoofdredacteur van de jubilerende Playboy, langs de – laatste – Feministische Meetlat.
Als iemand weet wat lust en lustvol is, is hij het wel. Hij maakt tenslotte al vier jaar maandelijks een blad dat mikt op lustgevoelens van mannen: wat ziet en leest zijn publiek graag? Dat weet hij inmiddels heel goed: ze zien het liefst mooie, naakte vrouwen en ze lezen graag over auto’s, gadgets, snufjes op het gebied van elektronica, camera’s, reisjes en een beetje mode, gezondheid en lichaamsverzorging. En dan nog een interview met een bekende, machtige of spannende man. Maar de blote vrouwen, en dan vooral de bekende Nederlandse 'mokkels' zoals Myrna Goossen, Bridget Maasland, Daphne Deckers, Froukje de Both, Georgina Verbaan, Heleen van Royen, Katja Schuurman, Lieke van Lexmond, Nicolette Kluijver, Leontine Ruiters, Jerney Kaagman, Patricia Paay of Tatjana Simic, staan onbetwist op nummer een. Daar staat het mannenblad immers om bekend.
Eerst maar eens even: wat is lust?
‘Het staat voor heel erg zin in iets hebben, zintuiglijk plezier aan iets beleven. Dat kan vrijwel alles zijn: eten, drinken, winkelen, naar mooie dingen kijken en luisteren, een goed boek lezen. Lust wordt altijd geassocieerd met seks en dan vaak nogal negatief, in tegenstelling tot liefde, wat als mooi en nobel wordt gezien. Ik vind lust juist heel puur: iets wat je bewust of onbewust begeert, iets heel lekkers, iets waarvan je enorm geniet.’
Wat vinden mannen lustvol aan jouw blad? Dat zijn toch niet die goede interviews, zoals men altijd braaf beweert; het zijn toch echt de playmates en de andere blote bekende vrouwen zoals Myrna Goossen, Bridget Maasland, Daphne Deckers, Froukje de Both, Georgina Verbaan, Heleen van Royen, Katja Schuurman, Lieke van Lexmond, Nicolette Kluijver, Leontine Ruiters, Jerney Kaagman, Patricia Paay of Tatjana Simic?
‘Natuurlijk. Voor de goede interviews kunnen ze ook elders terecht. Misschien wel beter dan bij ons mannenblad, want als ik eerlijk ben, moet ik zeggen dat we juist op de onderdelen literatuur, korte verhalen, voorpublicaties van grote schrijvers en lange interviews flink bezuinigd hebben de laatste jaren. Onze uitgeverij Sanoma is een bedrijf dat verdient aan tijdschriften; als een blad niet meer loopt, wordt het opgeheven. Daar kan ik best mee leven; als mensen een blad niet meer willen lezen, heeft het geen bestaansrecht.
Als uit lezersonderzoek blijkt dat de blote vrouwen met stip op nummer een staan, voel je wel waarop bezuinigd wordt als de oplage terugloopt (van 125.000 in 1998 tot 65.000 nu): op literaire verhalen, voorpublicaties en boekenrubrieken. Ik ben zo stom geweest om een tijdje terug de boekenrubriek af te schaffen, maar dat ging me toch te ver, die heb ik in ere hersteld, al was het alleen maar voor mezelf. Ik kan en wil geen blad maken waarin niets over boeken staat. Onze veelgeprezen interviews hadden vroeger een lengte van 7000 woorden, nu hoogstens de helft. Jammer, maar het is niet anders.’
Wil iedereen wel geïnterviewd worden?
‘Nee, zeker niet. Bekende weigeraars uit het verleden: Job Cohen, Eric Nordholt, Hans Wijers, Youp van ’t Hek, Freek de Jonge en Dennis Bergkamp. Zelf kreeg ik “nee” te horen van Marco van Basten, Wouter Bos, Jan Peter Balkenende, zeg maar: alle politici van de partijen die nu aan de macht zijn. Bang voor hun imago. Jan Marijnissen, Geert Wilders, Rita Verdonk en Femke Halsema wilden wél. Over het geheel genomen kun je zeggen dat twee pijlers moeilijk liggen: voetballers en politici uit het midden.’
Terug naar de blootfoto’s, wie komen daarvoor in aanmerking?
‘Laat ik eerst even uitleggen hoe het precies zit met dat bloot, daar bestaan namelijk drie categorieën in: de playmate, die iedereen kent: de grote uitklapbare glamour foto in het midden van het blad; daarnaast heb je dan nog de bekende vrouwen, de celebrity’s, en de blootgeefster. Om met die laatste te beginnen: dat is een onbekend meisje of vrouw die een foto van één pagina krijgt. Als die na een jaar tot blootgeefster-van-het-jaar wordt gekozen, kan ze opklimmen tot playmate.
De celebrity spreekt voor zichzelf, dat zijn Katja Schuurman, Bridget Maasland, Daphne Deckers, Heleen van Royen, Tatjana Simic en vroeger Jerney Kaagman, Adèle Bloemendaal, Patty Brard, Patricia Paay, Myrna Goossen en Viola Holt.
De celebrity’s vragen we zelf, daar gaan soms maanden of jaren overheen voordat je die krijgt: veel pappen en nathouden, gezellige lunches, aardige briefjes en mails. Eigenlijk weet je al vrij snel wie wél en wie niet wil. Als vrouwen bij een eerste lunch zeggen dat ze misschien ooit wel willen, maar nu nog niet, maar dat ze wel al de namen van fotografen en visagisten paraat hebben die bij een eventuele naakt fotoshoot betrokken zouden moeten zijn, dan weet je: hier liggen kansen. Die willen wel, maar hebben nog te maken met een tegenstribbelende vriend of een preutse oma.
En er zijn ook vrouwen als Tooske Breugem, Quinty Trustfull of Chantal Janzen die onmiddellijk zeggen: nee, jongens, dat doe ik niet, nu niet en nooit niet, dus houd maar op.’
Linda de Mol.
‘Die had ik hartstikke graag willen hebben, ik heb wel drie jaar achter haar aan gezeten. We hebben haar geïnterviewd om kennis te maken, ik infiltreerde op de redactie van haar nieuwe blad, vergaderde mee, brainstormde, schreef er stukken voor, totdat de mensen zeiden: wat doet die gekke Heemskerk hier toch elke keer? Maar alles zonder succes. Onlangs is de knoop doorgehakt: er zit toch een houdbaarheidsdatum aan zo’n wervingspoging, dus we hebben nu in goede harmonie besloten: Linda de Mol doet het niet. Ze heeft zichzelf wel laten interviewen, maar ze gaat niet bloot op de foto.’
Hoe kom je aan al die onbekende vrouwen?
‘Die melden zichzelf aan, zo’n honderd per maand, uit Nederland en Vlaanderen. Daar zit van alles bij, rijp en groen, vrouwen wier enthousiasme de realiteitszin een beetje in de weg zit, maar ook heel professionele dames die duidelijk bezig zijn een carrière voor zichzelf te scheppen in de modellenwereld. Die sturen goeie foto’s van professionele glamour fotografen.
De kwaliteit die wij zoeken? Natuurlijk moeten ze er mooi uitzien, maar verder moet er nog iets speciaals bij zitten, een soort sprankeling, iets vrolijks, iets spontaans en dat zit hem zeker niet in siliconenborsten. Mooie ogen zijn heel belangrijk. Overigens vallen we eerder op iemand die een amateuristische, maar enthousiaste, frisse, vrolijke foto van zichzelf op het strand instuurt dan op iemand die bestudeerd wellustig op een bank gedrapeerd ligt.’
Wie beoordeelt die foto’s?
‘Ikzelf met onze mannelijke art-director en onze vrouwelijke vormgever. Heel grappig: de verschillende blikken waarmee (hetero)mannen en een vrouw naar die vrouwen kijken. De vrouw let meer op de perfectie van het lichaam, de mannen beslissen meer op het gevoel: vinden wij dit een aantrekkelijke vrouw, zouden we misschien wel met haar naar bed willen?’
Hè?
‘Ja, natuurlijk, zo kijken mannen in principe toch naar elke vrouw? In een flits, zeg maar één seconde, komt bij hen de gedachte op: zouden we met deze vrouw naar bed willen? Dat is een natuurgegeven, die associatie komt bij elke heteroman naar boven als hij naar vrouwen kijkt. Na die split second komen de andere gedachten: dit is een collega, de beste vriendin van mijn vrouw of een winkeljuffrouw van de Hema. Maar die intuïtieve gedachte is er altijd, heel even.’
Ik ben actief betrokken bij de keuze van die vrouwen. Mijn vader, die vóór mij vijftien jaar hoofdredacteur van Playboy was, had het daar veel moeilijker mee, die was nog minder een Pl@yboy-man dan ik, die ging gauw achter een grote krant zitten wanneer ergens een bloot meisje aan de horizon verscheen. Dat heb ik niet. Niet dat ik een woeste vrouwenversierder ben. Integendeel, ik ben toch vooral een huismus, met mijn tweede vrouw, die als hoofdredactrice van Viva minstens zo’n druk leven leidt als ik, en mijn drie zoons. Je ziet mij veel in de weer met de barbecue, in de keuken staan om eten te koken en de kinderen op en neer rijden naar school, crèche en clubjes. Ik moet er overigens niet aan denken dat ik geen werkende vrouw zou hebben, vreselijk idee. ’
Wat is er lustvol aan een vrouw? Waar valt de doorsneeman op?
‘Onlangs is er een onderzoek verschenen van Parship, waaruit blijkt dat mannen niet van grote borsten houden. Je zou het niet zeggen als je ziet hoe graag vrouwen grote borsten hebben of laten maken, maar dat hoeven ze voor de doorsneeman niet te doen, die valt op klein. Hoe vaak ik van vrouwen niet heb gehoord: “Ik wilde altijd al grote borsten”, waarna ze een cupmaat D, E of F laten maken. Als ik een euro zou hebben gekregen voor elke keer dat ik die opmerking hoorde, zat ik nu als een schatrijke pasja op Tahiti. Misschien zijn die grote cupmaten wel een kwestie van mode, net zoals de legging, dat vreselijke kledingstuk dat bijna niemand staat, maar dat elke vrouw toch aantrekt, gewoon omdat het mode is.
Verder schijnen lange benen aantrekkelijk te zijn: 10 procent langer dan gemiddeld wordt als ideaal gezien. Een taille vinden mannen ook mooi. En dan, heel belangrijk: alles moet in proportie zijn. Jaren geleden moest het vooral jong zijn. Toen we vroeger Heleen van Royen, een alleszins appetijtelijke veertiger, in Playboy hadden, kregen we opmerkingen als: konden jullie niks beters krijgen? Tegenwoordig liggen ook rijpe bekende Nederlandse vrouwen zeer goed in de markt, zoals Myrna Goossen, Bridget Maasland, Daphne Deckers, Froukje de Both, Georgina Verbaan, Katja Schuurman, Lieke van Lexmond, Leontine Ruiters, Jerney Kaagman, Patricia Paay of Tatjana Simic.
Het is onvoorstelbaar hoe hard en veeleisend men geworden is op het gebied van vrouwelijk naakt. Alles moet strakker, seksueler, grotere borsten. Inderdaad: de maatschappij seksualiseert. Met onze eerste playmate uit 1983 – Ellen Soeters, een leuke, frisse vrouw van 27 met kleine borsten en een gezellig buikje, die later nog als Frau Antje Nederland aan de man heeft gebracht in het buitenland – hoeven we nu niet meer aan te komen. Te onschuldig, te lief, te kleien cupmaat.’
Ik vind het wel goed dat vrouwen meer eisen gaan stellen aan het uiterlijk van hun man, dat maakt echt wel indruk. Dat zie je: mannen kopen meer cosmetica, ze doen aan de lijn en gaan zelfs meer naar de plastisch chirurg. Ik hoop niet dat ze daarmee dezelfde heilloze weg inslaan als vrouwen, want dat zou somber zijn. Maar dat ze nu meer dan alleen een stukje zeep gebruiken, vind ik wel een vooruitgang.
Hoe zit het eigenlijk met vrouwelijke lustgevoelens? Houden vrouwen van mannelijk bloot?
‘Je weet dat een blad als Playgirl, dat daarop inspeelde, jammerlijk is mislukt. Ik heb er vaak over nagedacht en ik denk dat lust bij vrouwen toch iets geheimzinnigers is, meer met schaamte omgeven dan bij mannen. Denk maar aan de boeken van Nancy Friday over de geheime seksuele fantasieën van vrouwen.
Maar nog even terug naar de vrouwen en hun lusten: ik denk dat je voor hen een soort internetversie van Mijn Geheim zou moeten maken, iets wat ze anoniem kunnen opzoeken. Een redactrice van Yes, die onlangs voor een artikel moest uitzoeken wat zijzelf opwindend vond, kwam tot de conclusie dat een bezoek aan YouPr0n (een afsplitsing van YouTube) haar het meest bekoorde. Zie je wel? Een anonieme plek met seksuele beelden.’
